Mukkoti Ekadashi: దేశవ్యాప్తంగా ఉన్న వైష్ణవ భక్తులు ఎంతో భక్తిశ్రద్ధలతో ఎదురుచూసే పవిత్ర పర్వదినాల్లో వైకుంఠ ఏకాదశి అత్యంత ముఖ్యమైనది. డిసెంబర్ నెలలో వచ్చే ఈ విశిష్ట ఏకాదశిని ముక్కోటి ఏకాదశి అని కూడా పిలుస్తారు. ఈ పర్వదినం సమీపించగానే ఆలయాలన్నీ ఆధ్యాత్మిక వాతావరణంతో కళకళలాడుతుంటాయి. దేవాలయాలు రంగురంగుల పుష్పాలతో, దీపాలతో అలంకరించబడతాయి. ముఖ్యంగా వైకుంఠ ఏకాదశి రోజున భక్తులకు ఉత్తర ద్వార దర్శనం కల్పించేందుకు ఆలయ యాజమాన్యాలు ప్రత్యేక ఏర్పాట్లు చేస్తుంటాయి.
వైకుంఠ ఏకాదశికి ఇతర ఏకాదశుల కంటే ప్రత్యేకమైన ప్రాధాన్యం ఉంది. సంవత్సరంలో ప్రతి నెలా 2 ఏకాదశులు వచ్చినప్పటికీ, వాటిలో ఈ ఏకాదశిని శ్రీ మహావిష్ణువుకు అత్యంత ప్రీతికరమైన తిథిగా భావిస్తారు. ఈ రోజున భక్తిశ్రద్ధలతో చేసిన ఉపవాసాలు, పూజలు, నామస్మరణలు అనేక పుణ్యఫలాలను ప్రసాదిస్తాయని విశ్వాసం. ఈ కారణంగానే దేశవ్యాప్తంగా ఉన్న వైష్ణవులు ఈ పర్వదినాన్ని ఎంతో ఘనంగా జరుపుకుంటారు.
ముక్కోటి ఏకాదశి అనే పేరుకు కూడా ఒక పురాణాత్మక నమ్మకం ఉంది. ఈ రోజున 3 కోట్ల దేవతలు భూమిపైకి వచ్చి శ్రీరంగనాథ స్వామిని ఉత్తర ద్వారం గుండా దర్శించుకుంటారని పురాణాలలో పేర్కొనబడింది. ఆ కారణంగానే ఈ ఏకాదశికి ముక్కోటి అనే పేరు వచ్చిందని భక్తులు విశ్వసిస్తారు. భక్తులు కూడా అదే భావనతో ఉత్తర ద్వారం గుండా స్వామివారిని దర్శించుకోవడం అత్యంత పవిత్రమని నమ్ముతారు.
ఉత్తర ద్వార దర్శనం సంవత్సరంలో ఒక్కరోజే కల్పించటం ఈ పర్వదినానికి మరింత విశిష్టతను అందిస్తుంది. సాధారణ రోజులలో మూసివుండే ఈ ద్వారాన్ని వైకుంఠ ఏకాదశి రోజున మాత్రమే తెరిచి భక్తులకు దర్శన భాగ్యం కల్పిస్తారు. ఈ ద్వారం గుండా స్వామివారిని దర్శిస్తే పునర్జన్మ ఉండదని, నేరుగా వైకుంఠ ప్రాప్తి కలుగుతుందని భక్తుల్లో గాఢమైన విశ్వాసం ఉంది. అందుకే ఈ రోజున తిరుమల, శ్రీరంగం వంటి ప్రముఖ వైష్ణవ ఆలయాల్లో లక్షలాది మంది భక్తులు తరలివస్తుంటారు.
వైకుంఠ ఏకాదశి రోజున ఉపవాసం పాటించడం కూడా ఒక ముఖ్యమైన సంప్రదాయం. ముఖ్యంగా అన్నం తినకుండా ఉండాలని పెద్దలు సూచిస్తారు. దీనికి వెనుక కూడా కొన్ని పురాణ కథలు ఉన్నాయి. ఒక కథ ప్రకారం మురాసురుడు అనే దానవుడు అన్నంలో నివసిస్తాడని, అతని ప్రభావంతో ప్రజల్లో అధర్మం పెరుగుతుందని నమ్మకం. శ్రీ మహావిష్ణువు ఆ దానవుణ్ని సంహరించిన అనంతరం ఏకాదశి రోజున అన్నం తినేవారిపై మాత్రమే అతడి ప్రభావం ఉంటుందని, అందుకే ఆ రోజున అన్నం తినకూడదని ఆచారం ఏర్పడిందని చెబుతారు.
ఇంకొక కథ ప్రకారం.. అన్నం స్వయంగా వైకుంఠానికి వెళ్లి శ్రీ మహావిష్ణువును ప్రార్థించిందట. ప్రజలు ప్రతిరోజూ తనను తింటున్నారని, కనీసం ఒక్కరోజైనా తనను తినకుండా ఉండేలా వరం ఇవ్వాలని కోరిందని కథనం. అప్పుడు శ్రీ మహావిష్ణువు ఏకాదశి రోజున సమస్త పాపాలు అన్నంతో కలిసి ఉంటాయని, ఆ రోజున అన్నం తినకూడదని ఆజ్ఞ ఇచ్చినట్లు పురాణాలు చెబుతాయి. ఈ నమ్మకాలే ఏకాదశి ఉపవాసానికి ఆధారంగా నిలిచాయి.
అయితే ఉపవాసం ప్రతి ఒక్కరికీ తప్పనిసరి కాదని పండితులు స్పష్టం చేస్తారు. వృద్ధులు, చిన్నపిల్లలు, గర్భిణీ మహిళలు, అనారోగ్యంతో ఉన్నవారు ఉపవాసం నుంచి మినహాయింపు పొందవచ్చని సూచిస్తారు. శారీరక శక్తి ఉన్నవారు మాత్రమే ఉపవాసం పాటించాలి. అలాంటి వారు అన్నం మానేసి పండ్లు, పాలు, తేలికపాటి ఆహారం తీసుకుంటూ ఉపవాసం ఉండవచ్చని చెబుతారు.
వైకుంఠ ఏకాదశి సందర్భంగా ఆలయాల్లో ప్రత్యేక పూజలు, అభిషేకాలు, కల్యాణోత్సవాలు నిర్వహిస్తారు. భక్తుల రద్దీని దృష్టిలో పెట్టుకుని క్యూలైన్లు, భద్రతా ఏర్పాట్లు, ప్రసాద పంపిణీ వంటి ఏర్పాట్లు చేస్తారు. కొన్ని ఆలయాల్లో రాత్రి నుంచి తెల్లవారుజాము వరకు దర్శనాలు కొనసాగుతుంటాయి. ఈ పవిత్ర దినాన స్వామివారి నామస్మరణ, భజనలు చేయడం ద్వారా మనసుకు శాంతి లభిస్తుందని, ఆధ్యాత్మిక శక్తి పెరుగుతుందని భక్తులు గాఢంగా విశ్వసిస్తారు.
ALSO READ: కోడిగుడ్లలో ఉండే పసుపు పచ్చ సొనను తినడం మంచిదేనంటారా?.. ఒకవేళ తింటే ఎవరు తినాలి.. ఎవరు తినకూడదు?
